ا ب پ ت ٹ ج چ د ڈ

ر ڑ ز ژ س ش ک گ

ل م ن و ه (ھ) ء ی ے

همزه در سیستم املایی بلوچی به چهار شكل متفاوت بكار ميرود:
١- همزه (بدون علامت)
٢- همزه فتحه ای (با علامت فتحه روی همزه)
٣- همزه كسره ای (با علامت كسره زير همزه)
٤- همزه ضمه ای (با علامت ضمه روی همزه)

خلاصه قواعد اين سيستم بشرح زير است:
‌- " ث، ح، خ، ذ، ص، ض، ط، ظ، ع، غ، ف، ق" از حروف الفبای بلوچی حذف ميشوند.
املاء كلمات عربی بجز اسامی عربی حفظ نميشود (نقض قاعده قبلی)
- پسوند ء (همزه فتحه ای) á برای اسم، مصدر، ضمير، قيد و حروف اضافه كه معمولا بعنوان علامت مفعولی استفاده ميشوند، بكار ميرود. مثال:
كتاب ء بيار "كتاب را بياور". ولی سيدهاشمی معتقد است كه ترء " تورا"، شمارء "شمارا"، مارء "مارا" از اين قاعده پيروی نميكنند و بايد بصورت "ترا، شمارا، مارا" نوشته شوند.
- ء (همزه كسره ای) بعنوان علامت ملكی: شپ ء نيم، نيمه شب.
- يای نسبت در ماتی زبان " زبان مادری".
- ے / ئے بعنوان علامت نكره ، مردے "مردی" ، ورنائے "جوانی".
- ئے شناسه فعل (دوم شخص مفرد)، تو روئے "تو ميروی" تو ئے "تو هستی".

- ئے (همزه كسره ای) بعنوان علامت ضمير پيوسته سوم شخص مفرد. مثلاً " ڈگارئے كشت" زمين را كاشت. هرچند كه " ڈگارئے" در بعضی لهجه ها بصورت " ڈگاری" تلفظ ميشود ولی بنظر وی از آنجاييكه "ی" قبلاً بجای "يای نسبت" بكارگرفته شده، فرم " ڈگاری" مناسب نيست.
ء (همزه ضمه ای) بجای "و" در "من ء تو" من و تو.- ‌اے (علامت فتحه روی الف) ، حرف ندا
- ‌اے (علامت كسره زير الف) ، علامت ضمير اشاره، "‌اے مرد" اين مرد
‌- يں، پسوند صفت، "سهريں سوپ" سيب سرخ
- اں علامت جمع، "كتاباں" كتابها. در حالت جمع علامت مفعولی ء (همزه فتحه ای) حذف ميشود. مثال: "كتاب ء بوان" كتاب را بخوان ولی "كتاباں بوان" كتابها رابخوان.
- شناسه فعل (اول شخص مفرد) "اں" به فعل می چسبد، مانند شتاں رفتم ولی ساير شناسه ها جدانوشته ميشوند، ازجمله در "شت انت" يعنی رفتند.
- علامت فعل امر و نفی به فعل متصل است، "بوان" bewán بخوان، "موان" mawán نخوان.
- گذاشتن علامت سكون بر روی حرف اول كلمه اگر دو حرف بيصدا در اول كلمه واقع شوند. بايد توجه داشت كه اين قاعده فقط برای حرف اول كلمه صدق ميكند و به ساير بخشهای كلمه تعميم داده نميشود. ابداع اين روش بخاطر آنست كه در بلوچی دو حرف بيصدای متوالی ميتوانند در اول كلمه واقع شوند مانند "برات" brát برادر، "ترند" trond تند، سريع. امری كه در فارسی اتفاق نمی افتد.